Məhəmməd Şahbaz oğlu Hacıyev

Fəlsəfə elmləri doktoru, professor

                                                                        

1950 -ci il tarixdə Qərbi Azərbaycanın Zəngəzur mahalının Sisyan rayonunun Murxuz kəndində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur.

Azərbaycan Dövlət Universitetinin Mexanika-Riyaziyyat fakültəsinin riyaziyyat ixtisasını bitirmişdir.

1977-ci ildən etibarən Naxçıvan Dövlət Universitetində baş laborant, müəllim, baş müəllim vəzifələrində işləmişdir.

Azərbaycan Elmi Tədqiqat Pedaqoji Elmlər İnstitutunun aspirantı olmuşdur.

2001-ci il tarixdə Azərbaycan Pedaqoji Universitetinin ixtisaslaşmış elmi şurasında riyaziyyatın tədrisi metodikası üzrə “Методика применения производной и интеграла к решению задач в курсе математики и физики средней школы” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək elmlər namizədi elmi dərəcəsi almışdır.

08 iyun 2012- ci il tarixdə isə Məhəmməd Şahbaz oğlu Hacıyev Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İnstitutunda “Riyazi mücərrədləşdirmə dərketmə vasitəsidir (nəzəri-fəlsəfi təhlil)” mövzusunda 09.00.01– “Ontologiya və idrak nəzəriyyəsi” ixtisasında Fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün doktorluq dissertasiyasını müvəffəqiyyətlə müdafiə edərək Fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi almışdır.

31 oktyabr 2017-ci il tarixdə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərənsamı ilə Azərbaycan Respublikasının “Əməkdar müəllimi” fəxri adını almışdır.

Dərc olunan elmi əsərləri:

 

  1. Fizika və riyaziyyatın əlaqəli tədrisində törəmə və inteqral anlayışlarından istifadə təcrübəsindən. “Fizika və riyaziyyat tədrisi”. Jurnal, №-2, Bakı, 1983.
  2. Riyaziyyat və fizika üzrə çalışmalar həllində riyazi analiz elementlərindən istifadə. “Fizika və riyaziyyat tədrisi”. Jurnal. №-1, Bakı, 1984.
  3. Riyaziyyatdan tətbiqi məsələlərin həlli şagirdlərin peşəyə istiqamətləndirilməsinin əsas amili kimi. XXII Respublika pedaqoji mühazirələri. Bakı, aprel 1984.
  4. Основные направления использования производной функции при решении задач в школьном курсе матема-тики. VII республиканская научная конференция втузов Азербайджана. Тезис докладов. I том. Баку, декабрь, 1984.1s
  5. Методические особенности формирование представле-ний и навыков у учащихся при использовании свойств производной и интеграла функции. VIII республиканскя научная конференция втузов Азербайджана. Тезис докладов. II том,    Баку, декабр, 1985.
  6. Riyazi və fiziki məzmunlu məsələlərin həllində orta qiymət teoremindən istifadə. “Fizika və riyaziyyat tədrisi”. Jurnal. №-2, Bakı, 1985.
  7. Особенности изучение производной и интеграла на факультативных занятиях. Материалы научно –методических конф.НГУ, Нахчыван, 1988.
  8. İnteqralın öyrənilməsinin təhsil və tərbiyəvi əhəmiyyəti. “Fizika və riyaziyyat tədrisi”. Jurnal. №-3, 1988, Bakı. 3 səh.
  9. Yeni bilik verən dərs tipinin struktur əlamətləri və metodiki icra xüsusiyyətləri. “Fizika və riyaziyyat tədrisi”. Jurnal. №-2, Bakı, 1989.
  10. Törəmə anlayışının iqtisadi məsələlərin həllində yeri. NÖU-nin ETİ-nə aid konfrans materialları. Sentyabr, Bakı 1998.
  11. Tətbiqi xarakterli məsələlərin həllində inteqral cəminin rolu. NÖU ETİ-nə aid konfrans materialları. sentyabr, Baki, 1999.
  12. Limit bəhsinin tədrisi ilə bağlı bilik, bacarıq və vərdişlərin formalaşması.NÖU ETİ-n. aid konfrans, sentyabr, Bakı, 2000.
  13. Cəbr və analizin başlanğıcı kursunnun tədrisi prosesində təlim üsulu problemi. ADPU. “Xəbərləri”. №-5, Bakı, 2001. 5 səh.
  14. Ali məktəblərin riyaziyyat kursunda qeyri-müəyyən inteqralın öyrənilməsi xüsusiyyətləri. ADPU. “Xəbərləri”. №-5, Bakı, 2001.
  15. Riyazi analiz elementlərinin öyrənilməsinin metodiki xüsusiyyətləri. NDU. “Elmi əsərlər”. №-10,Naxçıvan, 2003.2 s.
  16. Analiz və sintez üsulunun təlimdə yeri və mahiyyəni. NÖU ETİ-nə aid konfrans materialları. Bakı. Sentyabr 2003.
  17. Gerçəkliyin riyazi modeli mücərrədləşdirmənin metodu kimi. NMİ. Elmi-praktik konfrans materialları. Naxçıvan. 2004.
  18. Riyazi mücərrədləşdirmə metodları və onların təfəkkürdə rolu. NÖU ETİ-nə aid konfrans. Bakı. Sentyabr 2004.
  19. Aksiomatik üsul və gerçəkliyin riyazi modelinin dərk olunmasında, qurulmasında onun əhəmiyyəti. NDU, “Xəbərlər”, №-15, Naxçıvan, 2004..
  20. Riyazi model, onun mahiyyəti və qurulma prinsipləri haqqında. NDU, “Xəbərlər”, №-15, Naxçıvan, 2005.
  21. Riyazi model təzahürat formalarında əksetdirmə kimi. Azərb. MEA. Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi tədqiqatlar institutu, “Ekalogiya, Fəlsəfə, Mədəniyyət”, №-39, Bakı, 2005.
  22. Riyaziyyatın tədrisində ümumiləşdirmə, mücərrədləşdirmə və dəqiqləşdirmə üsullarının təlim mahiyyəti.ADPU.“Pesaqoji Universitet Xəbərləri”. №-2, Bakı, 2005.
  23. Gerçəklik və riyaziyyat. Azərb. MEA. Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi tədqiqatlar institutu, “Ekalogiya, Fəlsəfə, Mədəniyyət” məcmuəsi, №-40, Bakı, 2005.
  24. “Riyazi mücərrədləşdirmə dərketmə vasitəsidir”(Metodiki vəsait). Naxçıvan, 2005. 52 səh.
  25. Dərketmə və onun mahiyyəti haqqında. NMİ, “Xəbərlər”, №-2, Naxçıvan, 2006.
  26. Formal və qeyri-formal nəzəriyyələr. NDU, “Xəbərlər”, №-2(20), Naxçıvan, 2006.
  27. Gerçəklik və dərketmə formaları. ADPU. “Pedaqoji Universitet Xəbərləri”. №-6, Bakı, 2007.
  28. Kəmiyyət anlayışının dərk edilməsinin metodiki xüsusiy-yətləri haqqında. NMİ, konfrans mat-rı. Nax, may 2007.
  29. Riyazi abstraksiyalar və onların nəzəri-fəlsəfi mahiyyəti. Fizika, riyaziyyat və texnika elmləri üzrə beynəlxalq konfransın materialları. Naxçıvan. 2008..
  30. Fəlsəfi inkişaf dövrləri və riyazi mücərrədləşdirmə. ADPU. “Pesaqoji Universitet Xəbərləri”. №-5, Bakı, 2008.
  31. Dərketmənin əsası kimi elmi biliklərin mahiyyəti, onun başvermə forma və xarakteristikası haqqında. NDU, “Elmi əsərlər”, №-5(25), Naxçıvan, 2008.
  32. Dərketmənin metodologiya və metodları. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası. “Dövlət idarıçiliyi: nəzəriyyə və təcrübə”, №-1(21), Bakı, 2008.
  33. Riyazi mücərrədləşdirmə və onun elmlər sistemində yeri. Azərbaycan MEA. Fəlsəfə, Sosialogiya və Hüquq İnstitutu. “Sosial siyasi problemlər”. Elmi-nəzəri jur. №-2, Bakı, 2009.
  34. Aktual sonsuzluğun abstraksiyası. Heydər Əliyev – 86 “Müasir təlim metodları və yeni pedaqoji texnologiyanın təlim-tərbiyə prosesinə tətbiqi” mövzusuna həsr edilmiş elmi-praktik konfransın materialları. Naxçıvan, NMİ, (07 may 2009).
  35. Riyaziyyat və obyektiv aləm. Beynəlxalq Astronomiya ilinə həsr olunmuş astranomiya, fizika və riyaziyyat üzrə beynəlxalq konfransın materialları. Naxçıvan, 2009.
  36. Elmlərin fəlsəfəsi və onların problematik mahiyyətinin riyazi mücərrədləşdirmə ilə əlaqəsi. AMEA-nın Naxçıvan Bölməsinin “Xəbərləri”. № -3. Naxçıvan, 2009..
  37. Следствия абстрагирования и методы понимания как математическое моделирование. «Журнал научных публикаций аспирантов и докторантов». Россия, г. Курск. №-8, Август 2009г., ст. 60-62.
  38. Математическое абстрагирование и понимание действительностей. Журнал «Диалоги о Науке », Россия, г. Санкт-Петербург. Выпуск №1,сентябрь 2009г.,ст.60-62.
  39. Riyazi dərketmənin metodları haqqında. «КÜLTÜR EVRENİ». Türkiyə. Ankara. 20 eylul 2009. səh 349-353. 5 səh.
  40. On the place of mathematical in the sciences system and their сonstruction features. Журнал «В мире научных открытий». Россия, г. Красноярск. № 5, октябрь, 2009 г.
  41. Математика и теория познания. Журнал «Актуальные проблемы современной науки». Россия, г.Москва.2009. № 6.
  42. Riyaziyyatın elmlər sistemindəki yeri və onun fəlsəfi kateqoriyalarla qarşılıqlı əlaqəsi. “Bilimsel eksen” (nauçnıy meridian). Türkiyə. Ankara. Aprel 2010, səh 149-160.
  43. “Mücərrədləşdirmə və konkretləşdirmə fikri əməliyyatları və dərketmə”. Heydər Əliyev -87. “Müasir təlim metodları və yeni pedaqoji texnologiyanın təlim-tərbiyə prosesinə tətbiqi” mövzusuna həsr edilmiş elmi-praktik konfransın materialları. Naxçıvan, NMİ, (05 may 2010).
  44. Dərketmə və qabiliyyətlər. NDU, “Elmi əsərlər”, Naxçıvan, 2010, № -2 (34), səh. 169-171.
  45. “Riyazi mücərrədləşdirmə və dərketmə” (Monoqrafiya). Az. TU-nun mətbəəsi, Bakı, fevral 2010. 181 səh.
  46. Riyaziyyatın tədrisi metodikası üzrə testlər (Riyaziyyat, Riyaziyyat-informatika ixtisasları üzrə). Metodiki vəsait. Naxçıvan Dövlət Universitetinin Elmi Şurasının 01.07.2010-cu il tarixli qərarı ilə (pr. № -11) çap edilmişdir. Bakı, Az.TU-nun mətbəəsi, Fevral 2011..
  47. Место и роль идеализации в математике как одного из методов научного познания.Журнал «Диалоги о Науке». Россия, г. Санкт-Петербург. №1, январь 2011 г.
  48. Riyaziyyatın tədrisi metodikası (proqram). (Riyaziyyat, Riyaziyyat-informatika ixtisasları üzrə). Metodiki vəsait. Naxçıvan Dövlət Universitetinin Elmi Şurasının 26.01. 2011-ci il tarixli qərarı ilə (protokol №-4) çap edilmişdir. Az. TU-nun mətbəəsi, Bakı, fevral 2011.
  49. Riyaziyyatın ibtidai kursunun tədrisi metodikası (proqram). Mettodiki vəsait. NMİ-nun Elmi Çurasının 28 dekabr 2011-ci il tarixli qərarı ilə (protokol №-4) çap edilmişdir. Az. TU-nun mətbəəsi, Bakı, fevral, 2012.
  50. Riyazi modellərin elmlər sistemində yeri və qurulma xüsusiyyətləri haqqında. NDU,“Əsərlər”, Naxçıvan, 2012, № 2.
  51. Современная математика и её роль в познании действительностей. Журнал «Проблеми та перспективи формування національної гуманітарно-технічної еліти».  [Текст]: П78  зб. наук. Вип. 33 -31(34-35) –Харків: НТУ “ХПІ”, 2012.- 464с. ст. 324– 328.
  1. Mathematical to abstracting and philosophy of the sciences. “European Applied Sciences”, November-December, 2012,- pp. 387-388. Stuttgart, Germany. 6р.
  2. Математическая абстрагирования –метод понимания в системе наук. Матеріали конференцій  в рубрике: “Украина и мир” – г. Харків: НТУ, апрел 2012
  3. Философские проблемы науки и математическая абстрагирования.«Гуманитарные, социально-экономические и общественные науки», №-1,2013 г., Россия, Краснодар.
  4. 55. Философия науки и математика. «Теория и практика общественного развития» январ 2013 г., №-1. Россия, г. Краснодар, ООО Издательск. Дом “ХОРС”.
  5. Mathematics and philosophy of the science. «Глобальный научный потенциал» Феврал 2013 г., №2, Россия, Тамбов 9.
Azərbaycan dili AZ English EN